BÜYÜKBAŞ HAYVAN GÜBRESİ ESASLI ORGANİK GÜBRE ÜRETİMİ

Büyükbas hayvan gübreleri, iki sekilde elde edilir. Bunlar besi hayvanlari ve süt hayvanlaridir. Besi hayvanlari gübresi esas alinirken hayvan sayisi birebir hesap edilir. Süt hayvanlari gübresi esas alinirken sagmal inek sayisinin 2.7 kati fazlasi esas alinir.

Su anda pek çok kirsal alanda uygulanan, açik alana atarak, kendi kendine fermantasyon sisteminde bitkilere yararli olacak pek çok yararli materyal de günes isinlari ve rüzgar nedeni ile gübre yiginini terk etmekte geriye kalan gübre de olmasi gereken gübre özelliginin pek çogunu kaybetmektedir.Bu sebeple projesi bize ait olan teknik fermantasyon uygulamasi ile hem fermantasyon süresi kisaltilmakta hem içerisindeki besin elementlerinin kaybolmasi önlenmekte, hem c/n orani tercih edilen oranlar seviyesine çekilmekte ve hem de element katkilari kontrol altinda yapilabilmektedir.

Büyükbas hayvan gübresinden elde edilen organik gübrenin daha verimli olmasi için mutlaka belirli oranda içerisine katki ilave edilmesi hem toprak için hem de bitki için oldukça yararlidir. Büyükbas hayvan gübrelerinin içerisinde idrarinin da olmasi özellikle temin edilmelidir. Büyükbas hayvan gübrelerinin en verimli olarak kullanilabilmesi için aslinda mutlaka biyogaz tesisinin de büyük çiftliklerin hemen yanina kurulmasinda fayda vardir.

Büyükbas hayvan gübresinden elde edilecek biyogaz hem çiftligin isitmasinda hem biyogaz tesisine girecek olan gübrenin fermantasyon için gerekli olan isisinin saglanmasinda ve hem de çiftlige yararli olacak elektrik enerjisi üretiminde ve en sonunda da fermantasyon tankindan çiktiktan sonra organik gübre üretiminde etkin olur. Büyükbas hayvanlarin gübresi nem olarak %80 civarindadir.Yeni sistemlerde altlik olarak kalin lastik kullanilmaktadir.

Bu sebeple nem orani hesap edilirken %80 ortalama almak gerekir. Nem oraninin düsürülmesi hem fermantasyonla olur –ki bu uzun süreçtir- hem de disardan isi destegi ile süreç hizlandirilarak olur. Sicakligin normal fermantasyonda ortalama 35 -55 derecede, teknik fermantasyonda 35 – 70 derecede oldugunu varsayarsak gübre içerisindeki tohumlarin büyük bir bölümünün çimlenerek özelliklerini kaybettigini tespit etmis oluruz. Ancak tohumlari tamamen yok etmek mümkün degildir.minimize edilir.tavuk gübresinde bile tavugun sindirim sistemindeki taslik denilen bölüme ragmen bazi tohumlar saglam kalabilmektedir.

Daha yüksek sicakliklarda bazi yararli besin elementlerini uçurabilecegimiz için bu sicakligin üzerini tavsiye etmeyiz. Yüksek sicakliklar ayni zamanda fermente islemini yapan mikroorganizmalarin ölme sicakligidir, fermantasyon durur.

Fermantasyon min.+10 max +70 derece arasinda gerçeklesir. Teknik fermantasyon tamamlandiktan sonra gübrenin besin degerleri kontrol edilir.makro elementlerde ve mikro elementlerde eksiklik tespit edilirse disardan bazi ilaveler yapilarak organik gübremiz organo-mineral gübre olarak servis edilir.

Ticari olarak düsünülürse bazi organik maddeler ilave edilerek üretim miktari ve kalite artirilabilir. Bu karisimin miktarina yapilacak olan katkilarla birlikte topragin cinsine göre bir ziraat mühendisi karar verebilir.

Üretilen gübre toz olarak satilabilir, pelet olarak satilabilir yada kullanilabilir. Organik gübre üretiminde yararlanilan üçüncü esas ana madde büyükbas hayvan diskilaridir. Büyükbas hayvanlarin diskilari pek çok sekillerde topraga yararli organik gübre olarak degerlendirme kriterlerine sahiptir.

Teknik fermantasyonla organik gübre haline getirilecegi gibi, diger ideal olan sistem BIYOGAZ üretiminden sonraki fermente artik seklidir ki hem kuru ve hem de bekleme ihtiyaci yoksa sivi olarak ta degerlendirilebilir. Büyükbas hayvanlarin diskilarinin özellikleri de hayvanlarin genç yada yasli olmalari ile, açik yada kapali ortamda toplanmalari ile ,altlik olarak kullanilan malzemelerin cinsleriyle ve özellikle hayvanlara verilen yemlerin rasyonlari ile dogru orantili olarak degisir. Örnegin genç hayvanlarin yasken diskilarindaki karbon azot orani 60/1 iken, yasli hayvanlarin yasken diskilarindaki karbon azot oranlari 20/1 oranindadir.

Ayni yasli hayvanlarin kuru diskilarindaki karbon azot orani 15/1 oranina kadar olmaktadir ki buda topraktaki bitkiler için aranilan degerler içerisindedir. Esas olan konu bu gübreden en fazla faydanin saglanacagi ortamin gelistirilmesi ve gübre içerisindeki degerli maddelerin en az kayipla toprakla bulusturulmasinin saglanmasidir. Bununla ilgili olarak yapilacak en önemli çalisma, üniversitelerden herhangi birinden, ziraat bölümünden yetkili uzmanlarla proje çalismasinin birlikte yapilmasi gerekir.